Volgens de yogafilosofie kan het hele universum worden onderverdeeld in twee hoofdcategorieën of elementen: Prakriti (Maya of Illusie) en Purusha (Werkelijkheid). Alles wat veranderlijk is behoort tot Maya, terwijl Purusha de werkelijkheid is en het enige onveranderlijke element van het universum: het Zelf, de ziel.

Het uiteindelijke doel van yoga is om voorbij illusies te kijken en de ware realiteit te begrijpen, wat de weg vrijmaakt naar Samadhi, of Verlichting. Een manier om dichter bij het ware Zelf te komen is het begrijpen van de drie guna's van Prakriti - Sattva, Rajas en Tamas - die de basisbouwstenen vormen van het universum en alle dingen, inclusief onszelf.

Lees verder om te begrijpen wat de drie guna's zijn, hoe ze ons beïnvloeden, plus essentiële voedingsmiddelen om deze fundamentele natuurkrachten in balans te brengen en te zuiveren.

Wat zijn de drie Guna’s in Yoga?

Guna’s betekent letterlijk "kwaliteiten". In de yogafilosofie en Ayurveda zijn de 3 guna's essentiële kwaliteiten van de natuur die in alle wezens en dingen bestaan. Elk van de guna's wordt geassocieerd met een specifieke eigenschap:

  • Sattva = zuiverheid en kennis
  • Rajas = activiteit en verlangen
  • Tamas = duisternis en vernietiging

Deze krachten zijn altijd in ons aanwezig en manifesteren zich in onze reacties op bepaalde situaties en ervaringen. Eén van de guna's is echter altijd dominanter dan de andere twee.

Lezen: Wat zijn de Acht Ledematen van Yoga?

Waar zijn de Guna’s te vinden?

Guna’s zijn aanwezig in elk deel van Maya (de illusie van de wereld en al haar afleidingen). Ze zijn te zien in de dag, seizoenen, voedsel, gedachten en handelingen. De vroege ochtend heeft bijvoorbeeld Sattva, de middag wordt Rajas en de nacht brengt Tamas.

Daarom kan er geen zuivere Sattva zijn zonder Rajas en Tamas, noch kan er zuivere Rajas zijn zonder Tamas en Sattva. Sattva bindt ons aan gehechtheid met geluk, Rajas verbindt ons met activiteit en Tamas is begoocheling. Zolang we beïnvloed worden door een van de 3 guna's, blijven we in de slavernij van Maya.

Hoe beïnvloeden de Guna’s ons?

De drie guna's beïnvloeden ons diep. Ze beïnvloeden alles aan ons, van onze gedachten en handelingen tot de gewoonten en activiteiten die ons maken tot wie we zijn. Dit betekent dat de guna die het meest in je aanwezig is, van invloed is op hoe je de wereld waarneemt. Een overwegend tamasisch persoon zal bijvoorbeeld alles als negatief en destructief zien. Iemand die daarentegen meer Sattvic is, zal een positieve kijk hebben en overal vreugde en geluk in vinden.meditatie

Sattva, Rajas & Tamas uitgelegd

Sattva

Sattva manifesteert zich als zuiverheid, kennis en harmonie. Het is de eigenschap van goedheid, vreugde, tevredenheid en adel. De Sattva guna is vrij van angst, geweld, woede en kwaadaardigheid. We kunnen het zien als de zuiverste en meest vergevingsgezinde kracht in onszelf. Om Samadhi te bereiken, moeten we onze Sattva guna vergroten.

Het verhogen van Sattva is mogelijk door het verminderen van Rajas en Tamas in je geest en in je lichaam. Het eten van sattvisch voedsel, het beoefenen van meditatie, devotie (Bhakti Yoga) en het aannemen van een geweldloze levensstijl zijn een paar manieren waarop je dit kunt doen. Jezelf omringen met positieve mensen en activiteiten uitvoeren die jou en anderen vreugde brengen zijn ook effectieve manieren om de Sattva guna te stimuleren.

Rajas

Rajas wordt uitgedrukt als passie, actie, energie en beweging. Het wordt gekenmerkt door een gevoel van gehechtheid en een verlangen naar bevrediging. In de context van yoga wil een rajasische leraar volgelingen die hem aanbidden en gebruikt hij materiële en theatrale technieken om indruk te maken op anderen. Studenten met te veel Rajas kunnen de diepten van spirituele leringen niet begrijpen, omdat ze de Zeven Fasen van Kennis nog niet onder de knie hebben.

Als je Rajas wilt verminderen, moet je de consumptie van rajasisch voedsel zoals gefrituurd en gekruid voedsel en stimulerende middelen zoals cafeïne vermijden.

Tamas

Tamas manifesteert zich als onzuiverheid, luiheid en duisternis. Het is het gevolg van onwetendheid en weerhoudt alle wezens ervan de werkelijkheid te zien. Een tamasische leraar geeft zich over aan onethische praktijken en past leringen en principes aan zijn eigen agenda en verlangens aan, terwijl leerlingen discipline missen en verstrikt raken in hun ego.

Om de Tamas guna in je geest en lichaam te verminderen, vermijd je het eten van tamasisch voedsel of overmatig genieten, of het nu gaat om eten of slapen.

Kunnen we Sattva, Rajas & Tamas beïnvloeden?

Ja, door de aanwezigheid en invloed van externe objecten, levensstijlen en gedachten te veranderen, kunnen we beïnvloeden welke van de 3 guna's dominanter is. Een van de makkelijkste en meest effectieve manieren om deze elementen van de natuur te beïnvloeden is via je dieet. Lees verder om te zien welke voedingsmiddelen Rajas en Tamas verminderen en Sattva stimuleren.

Voedingsmiddelen om de drie guna's in balans te brengen

Voedingsmiddelen om de drie guna's in Balans te Brengen

Je hebt misschien wel eens het spreekwoord gehoord: "Je bent wat je eet." Het betekent dat de kwaliteit van wat we eten, verteren en opnemen een directe invloed heeft op hoe we eruit zien, ons voelen en denken. Dit geldt ook voor de guna's. Ayurvedische diëten moedigen ons aan om zeer voedzaam sattvisch voedsel te eten, gematigd rajasisch voedsel en geen tamasisch voedsel. Door dit te doen kunnen we gezonder en evenwichtiger leven - fysiek, emotioneel en spiritueel.

Hier is een lijst met voedingsmiddelen die de drie guna's beïnvloeden:

Sattvic Voedingsmiddelen

Om Sattva te verhogen, eet je vers, onbewerkt en voedzaam voedsel zoals:

  • Peulvruchten
  •  Granen
  • Groenten en fruit die in de zon groeien

Rajasische Voedingsmiddelen

Om Rajas te verminderen, beperk je de inname van voedingsmiddelen die stimulerend van aard zijn. Dit omvat:

  • Kruidige voedingsmiddelen
  • Chilipepers en pepers
  • Groenten zoals uien
  • Stimulerende middelen zoals cafeïne
  • Peulvruchten en granen

Tamasisch voedsel

Voedingsmiddelen die lethargie uitstralen zijn tamasisch. Vermijd het volgende om Tamas te verminderen:

  • Fast foods
  • Geraffineerde voedingsmiddelen zoals wit brood
  • Diepvriesproducten of restjes
  • Rood vlees zoals lams- en rundvlees
  • Beschimmelde kazen

De 3 Gunas & het verhaal van de mangoboom

In mijn cursussen vertel ik vaak het oude verhaal van de mangoboom om de kenmerken van de 3 guna's uit te leggen en hoe ze zich manifesteren in ons leven. Na het lezen van dit verhaal zou je een duidelijker en intuïtiever begrip moeten hebben van deze concepten en hun belangrijke rol in menselijk geluk en tevredenheid.

In een klein, arm dorp droomden drie vrienden van een beter leven. Dus gingen ze op pad om de stad te verkennen, lopend onder de intense nazomerzon. Tegen de middag hadden ze honger en dorst en stopten ze voor een pauze in een nabijgelegen bos.

In de schaduw van een boom zagen ze een mangoboom, volgeladen met vruchten. De oudste vriend zag dit als een zegen om hun honger en dorst te lessen en liep naar de boom toe. Hij zag rijpe mango's op de grond liggen, raapte ze op, proefde ervan en dankte God voor dit geschenk. Daarna plantte hij de zaadjes in de hoop dat ze zouden uitgroeien tot een boom waar toekomstige reizigers van zouden kunnen profiteren.

Sattva Guna

Vervolgens liep de tweede vriend naar de boom. Hij zag dat hij de mango's en het hout op de markt kon verkopen, wat hemzelf ten goede kwam. Dus, nadat hij van een paar mango's had genoten, brak hij een tak vol fruit af en droeg het weg, trots op zijn slimme idee.

Rajas Guna

Uiteindelijk ging de derde vriend naar de boom. Jaloers op het succes van de boom ondanks zijn mislukte pogingen om er zelf een te kweken, besloot hij hem uit wrok te vernietigen. Maar de mango's die hij plukte waren onrijp en zuur. Hij wist niet hoe hij het verschil moest zien en in plaats van het te leren, liet hij zich leiden door zijn woede en stak hij de boom in brand.

Tamas Guna

In dit verhaal vertegenwoordigen de drie vrienden drie verschillende kwaliteiten - dankbaarheid en wijsheid (Sattva), eigenbelang (Rajas) en negatief ego (Tamas). Ieder van ons wordt geleid door een van deze kwaliteiten en beïnvloedt hoe we denken, voelen en handelen.

Hoe verhoog je je Sattva Guna?

De eerste stap om je Sattva Guna te verhogen is het identificeren van je dominante guna, degene die je het meest beïnvloedt. De drie guna's hebben elk hun kenmerken. Sattva heeft zuivere elementen, Rajas heeft elementen van activiteit en een drang naar eigen voordeel, terwijl Tamas elementen van duisternis en vernietiging heeft. Als je eenmaal je basiskarakteristiek of -element hebt geïdentificeerd, kun je de principes van de yogafilosofie gebruiken om deze uit je gedachten, handelingen en gewoonten te verwijderen, totdat je volledig sattvisch wordt. Het dagelijks beoefenen van de Yama's en Niyama's is één manier om dit te doen. Dat gezegd hebbende, als dit je eerste keer is, is het aan te raden om de begeleiding van een ervaren leraar te zoeken om je door dit proces heen te helpen.

Lees: Hoe de yama's te beoefenen

Laatste gedachte

Het bereiken van verlichting of Samadhi houdt in dat we onszelf bevrijden van de drie guna's en de waarheid voorbij de illusie van Maya waarnemen. Iemand die boven de guna's is uitgestegen, blijft onaangetast door de dualiteiten van het leven, zoals pijn en plezier. In de wijze woorden van de Bhagavad Gita:

"Wanneer iemand zich verheft boven de drie guna's die hun oorsprong vinden in het lichaam;

wordt men bevrijd van geboorte, ouderdom, ziekte en dood; en bereikt men verlichting" (Bhagavad Gita 14.20)

Over de auteur

Ram Jain

Geboren in de Jain familie waar yoga al vijf generaties lang de manier van leven is, begon mijn formele yogareis op achtjarige leeftijd op een Vedische school in India. Daar kreeg ik een solide basis door het lezen van oude geschriften, waaronder Veda's, Upanishads, de Bhagavad Gita en Yoga Sutra's (om er maar een paar te noemen).

In 2009 heb ik Arhanta Yoga Ashrams opgericht. Ik zie yoga als een manier om de vijf zintuigen te beheersen, dus noemde ik onze ashrams 'Arhanta Yoga', de yoga om de vijf zintuigen te beheersen!

In 2017 heb ik ook de Arhanta Yoga Online Academy opgericht zodat mensen die onze ashrams niet kunnen bezoeken onze cursussen op afstand kunnen volgen.

Bij Arhanta geven we niet alleen yoga. We leren je hoe je je potentieel kunt bereiken, je kennis kunt verdiepen, je zelfvertrouwen kunt opbouwen en de leiding over je leven kunt nemen.

Related Posts