Misschien heb je net als veel andere vrouwen en docenten een paar vragen over het beoefenen van yoga tijdens je menstruatiecyclus. Zoals: heeft yoga invloed op de menstruatiecyclus? Kun je yoga beoefenen als je menstrueert of pijn hebt van je menstruatiecyclus? Dergelijke vragen hebben beoefenaars en hun benadering van yoga lange tijd beïnvloed, zeggen veel yogadocenten. Als je weet hoe yoga op ons lichaam inwerkt, kun je beter begrijpen wat de mythe is en wat de werkelijkheid. Laten we dit eens nader bekijken.
Als yogadocent krijg je vaak de vraag of het goed is om yoga te beoefenen tijdens de menstruatie. Veel studenten wordt geleerd dat het beoefenen van yoga houdingen, vooral inversie, tijdens de menstruatiecyclus ongezond en onveilig is en dat het strikt vermeden moet worden. Aan de andere kant zeggen veel yogadocenten dat het doen van inversies tijdens de menstruatie helemaal geen probleem is. Yogadocenten en yogadocentenopleiders zijn nogal verdeeld in hun mening over dit onderwerp.
Yoga en menstruatie: Een cultureel stigma
Culturele taboes rond menstruatie hebben lange tijd het perspectief van mensen beïnvloed. Van oudsher is het een vuistregel dat het lichaam van een vrouw tijdens de menstruatie 'onrein' is en ongeschikt voor bepaalde activiteiten. Daarom mochten ze niet deelnemen aan sociale evenementen of religieuze praktijken.
Omdat yoga voortkwam uit een religieuze en sociaal-culturele achtergrond, werd het onvermijdelijk een deel van dit culturele stigma.
Waarom raden bepaalde yogascholen en -tradities af om yoga te beoefenen tijdens de menstruatiecyclus?
De grote verdeeldheid over de vraag of het veilig is om yoga houdingen met inversie te beoefenen komt voort uit een cultureel stigma in India, het geboorteland van yoga.Het geloof dat een vrouw tijdens de menstruatie een reinigingsperiode doormaakt en niet zou moeten deelnemen aan spirituele beoefening is erg dominant.Vroeger, en tegenwoordig nog steeds in sommige dorpen op het platteland, werden menstruerende vrouwen als zeer onrein gezien. Ze mochten niet deelnemen aan gebed of enige andere religieuze activiteit. Het betreden van een tempel tijdens de menstruatie werd beschouwd als een zonde en het was zelfs gebruikelijk dat vrouwen gevraagd werden hun huis te verlaten en in een hut buiten hun dorp te verblijven voor de duur van hun menstruatie.
Dat vrouwen geen yoga zouden moeten beoefenen tijdens hun menstruatie is dus een logische conclusie, als je je laat beïnvloeden door dit stigma.
Overblijfselen van deze culturele kijk op yoga zijn terug te vinden in de meeste yogatradities. De yogaschool van B.K.S. Iyengar verbiedt inversies tijdens de menstruatie. En in de Ashtanga Vinyasa School, opgericht door Sri K. Pattabhi Jois, worden vrouwen aangemoedigd om een pauze in te lassen tijdens de "maan dagen". Talloze andere yogascholen zijn ofwel sterk gekant tegen yoga tijdens de menstruatie, of hebben hierover nog geen beslissing genomen.
Yoga en menstruatie: Een gezondheidsperspectief
Hoewel er verschil van mening kan bestaan over het vermogen van vrouwen om yoga te beoefenen tijdens de menstruatie, is het nog steeds een wetenschappelijk bewezen feit dat yoga onze gezondheid verbetert. Diepe ademhalingsoefeningen, meditatie en zachte yogahoudingen die de nadruk leggen op stabiliteit en flexibiliteit verlichten veel van de problemen die vrouwen over het algemeen ervaren tijdens hun maandelijkse cycli, zoals krampen, zwakte, misselijkheid, of emotionele symptomen zoals angst, irritatie, stemmingswisselingen, pijn, enz.
Geconcentreerde ademhaling en uitlijning van het lichaam door middel van zachte, gerichte bewegingen zorgen voor een betere zuurstoftoevoer door het hele lichaam en bij regelmatige beoefening kan yoga de menstruele gezondheid van vrouwen verbeteren.
Verstoringen van de menstruatiecyclus beïnvloeden onze gezondheid
Menstruatiecycli zijn als een barometer van je hormonale gezondheid. Als deze harmonie verstoord is, zal je menstruatiecyclus je dat op verschillende manieren laten weten. Daarom kunnen onregelmatige menstruatie en ernstige menstruatiesymptomen wijzen op hormonale problemen. Op de korte termijn vormen deze veranderingen geen bedreiging, maar als je deze signalen blijft negeren, loop je een groter risico om later een ernstige complicatie of ziekte te ontwikkelen.
Zeer hevig bloedverlies kan bijvoorbeeld leiden tot bloedarmoede door ijzertekort. Sommige vrouwen kunnen merken dat de symptomen van bepaalde ziekten zoals astma of auto-immuunziekten verergeren. Anderen lopen een hoger risico op stemmingsstoornissen zoals depressie. Langdurige cycli kunnen wijzen op PCOS (polycysteus ovarium syndroom), wat kan leiden tot onvruchtbaarheid. Het kan ook het risico op het ontwikkelen van diabetes verhogen.
Als onregelmatige menstruatiecycli of andere problemen met de menstruatiecyclus vaak voorkomen, moet je medische hulp zoeken en zware oefeningen vermijden.
Als een van de volgende onregelmatigheden vaak voorkomt, moet je zo snel mogelijk een arts raadplegen:
- Je menstruatie komt zeer zelden voor, zelfs zonder zwangerschap, borstvoeding of menopauze.
- Je hebt onregelmatige menstruaties, of ze zijn te kort of te lang.
- Je voelt je niet zo goed tijdens je cycli en hebt vaak last van zwakte, vermoeidheid, duizeligheid en ha ademhalingsmoeilijkheden.
- Je hebt last van overmatig bloedverlies en zeer zware krampen.
- Je krijgt koorts en voelt je ziek.
- Je hebt hevige menstruatiepijn die niet beter wordt met pijnstillers die je zonder recept kunt kopen.
- Je krijgt migraineachtige hoofdpijn.
- Je hebt bloedingen tussen de cycli in.
Is yoga tijdens de menstruatiecyclus een gezondheidsrisico?
Hoewel het stigma op onzuiverheid enigszins is afgezwakt door de westerse invloed op yoga, is het nog steeds vrij prominent aanwezig. In veel yogalessen en yogadocentenopleidingen wordt studenten verteld dat, ook al is het oké om wat lichte en Yin geïnspireerde yogahoudingen te beoefenen, ze zware oefeningen en inversies moeten vermijden. Studenten wordt verteld dat een krachtiger beoefening, met inbegrip van geavanceerde yogahoudingen en inversies, het reinigingsproces kan vertragen en hun gezondheid kan schaden.
Yoga Inversies Veroorzaken Retrograde Menstruatie en Endometriose - Klopt dit?
De mythe dat inversies het ontstaan van endometriose kunnen uitlokken, is een veel voorkomende mythe in de yogagemeenschap. De gedachte is dat tijdens inversies de zwaartekracht de menstruatiestroom wegtrekt van je vagina naar de eileiders. Dit verhoogt het risico op retrograde menstruatie en dus op endometriose. Dus als je je menstruatiebloed naar beneden en uit je lichaam wilt laten stromen, wil je je baarmoeder niet fysiek ondersteboven draaien, toch?
Endometriose is een medische aandoening waarbij het baarmoederslijmvlies, endometrium genaamd, op andere plaatsen groeit, zoals in de eileiders, eierstokken of in het bekken. Wanneer dat baarmoederslijmvlies afbreekt zoals het gewone baarmoederslijmvlies dat de menstruatie produceert, kan het nergens heen. Dit veroorzaakt cysten, zware menstruaties en hevige krampen en kan zelfs leiden tot onvruchtbaarheid.De oorzaak van endometriose is tot nu toe onbekend, maar algemeen wordt aangenomen dat het veroorzaakt wordt door immuunproblemen of een genetische aanleg.
De stelling dat een omgekeerde baarmoeder tijdens de menstruatie endometriose veroorzaakt, is niet juist en is om twee redenen door de medische gemeenschap verworpen:
- Zelfs als het bloed terugstroomt naar de baarmoeder (wat men retrograde menstruatie noemt), betekent dit niet dat een vrouw endometriose zal ontwikkelen. In 1984 besloot een groep artsen te onderzoeken hoe vaak menstruatie met terugwerkende kracht voorkwam. Ze namen monsters van de vloeistof rond de bekkenorganen van vrouwen tijdens hun menstruatie en ontdekten dat 90 procent van de monsters menstruatiebloed bevatte. Dit betekent dat bijna alle vrouwen die ongesteld worden last hebben van retrograde menstruatie, maar dat slechts ongeveer 10 procent van de vrouwen endometriose ontwikkelt.[1] Daarom kan retrograde menstruatie niet in verband worden gebracht met endometriose.
- Samentrekkingen van de baarmoeder, en niet je oriëntatie op de grond, zijn verantwoordelijk voor het stromen van menstruatiebloed.[2] Door ons hele lichaam wordt bloed gepompt, zowel met als tegen de zwaartekracht in. De "neerwaartse" stroom binnen de lichaamswegen wordt niet verstoord door de oriëntatie van het lichaam ten opzichte van de grond. Bedlegerige mensen kunnen nog steeds plassen en het is mogelijk om te slikken, zelfs als je ondersteboven ligt.
Op dezelfde manier zal de natuurlijke neerwaartse menstruatiestroom niet omkeren als je in een hoofdstand gaat staan. Zelfs in de nul-zwaartekracht van de ruimte, waar er geen 'omhoog' of 'omlaag' is, is de richting van de menstruatiestroom voor astronauten onveranderd gebleven.[3]
Is het veilig om inversies te doen als je menstrueert?
Net zoals er niet één uitlijning is die bij iedereen past in een yogapraktijk, is er ook niet één advies dat bij alle vrouwen in deze situatie past. De meeste vrouwen voelen zich anders als ze ongesteld zijn. Veel vrouwen ervaren gevoeligheid in hun onderrug en buik. Sommige vrouwen hebben last van duizeligheid, misselijkheid en stemmingswisselingen, en de meeste vrouwen voelen zich over het algemeen minder energiek dan normaal. Als je dit soort milde symptomen ervaart, is het misschien beter om je practice aan te passen en de inversies en zware oefeningen over te slaan. Onthoud dat het de bedoeling is dat je je beter voelt na je yoga beoefening, niet slechter!
Maar onthoud ook dat menstruatie een normaal fysiologisch proces is en dat yoga of andere fysieke activiteiten zelfs tijdens de menstruatie worden aanbevolen. Regelmatige beoefening van yoga kan je lichaam helpen zich prettiger te voelen tijdens de maandelijkse cycli. Het kan menstruatiekrampen verlichten, onregelmatige menstruaties verminderen en onze lichamelijke en geestelijke gezondheid op verschillende andere manieren verbeteren.
Dus als je je goed voelt en geen endometriose hebt, kun je zeker yoga beoefenen tijdens de menstruatie, inclusief alle inversies.
Voordelen van yoga tijdens de menstruatiecyclus
Yoga verbetert onze hormonale gezondheid en verlicht veel voorkomende symptomen van menstruele gezondheidsproblemen. Als we yoga onderdeel maken van onze dagelijkse activiteiten, stimuleert het zowel onze fysieke als mentale gezondheid en zorgt het voor een algehele verbetering van onze levenskwaliteit.
- Obesitas, een zittende levensstijl die leidt tot insulineresistentie, komt naar voren als een van de belangrijkste oorzaken van hormonale onbalans en vruchtbaarheidsproblemen bij vrouwen. Het is aangetoond dat regelmatig yoga doen deze aandoeningen kan helpen voorkomen. [4]
- Vrouwen zijn door deze maandelijkse hormonale veranderingen vatbaarder voor emotionele stoornissen. Regelmatig yoga beoefenen helpt het effect van hormonen op je stemming te minimaliseren. Daarnaast is aangetoond dat yoga chronische vermoeidheid en depressie helpt bestrijden.[5]
- De meeste menstruatieproblemen zijn te wijten aan hormonale problemen en mentale stress is een van de belangrijkste factoren voor deze onbalans. Yoga is een van de beste oefenvormen om stress, angst en stemmingsstoornissen te overwinnen.[6]
- Yoga verbetert ook je slaapkwaliteit. Een van de redenen voor de toename van veel moderne gezondheidsproblemen is het gebrek aan kwaliteitsslaap. Yoga bevordert een vroeg begin van de slaap; het kan ook de perioden van diepe slaap verlengen.[7]
Bronnen
[1] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/6234483
[2] https://slate.com/human-interest/2014/08/yoga-while-on-your-period-inversions-are-totally-fine.html
[4] Innes, K.E. et al. 2005. Risk Indices Associated with the Insulin Resistance Syndrome, Cardiovascular Disease, and Possible Protection with Yoga: A Systematic Review. J Am Board Fam Pract 18(6), pp. 491-519. doi: 10.3122/jabfm.18.6.491.
[5] Boehm, K. et al. 2012. Effecten van Yoga Interventies op Vermoeidheid: Een meta-analyse. Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine . doi: 10.1155/2012/124703.
[6] da Silva, T.L. et al. 2009. Yoga bij de behandeling van stemmings- en angststoornissen: Een overzicht. Asian Journal of Psychiatry 2(1), pp. 6-16. doi: 10.1016/j.ajp.2008.12.002.
[7] Afonso, R.F. et al. 2012. Yoga vermindert slapeloosheid bij postmenopauzale vrouwen: een gerandomiseerde klinische studie. Menopause 19(2), p. 186. doi: 10.1097/gme.0b013e318228225f.
