Wat moet een yogadocent weten over yoga en epilepsie?
Uit onderzoek naar epilepsie blijkt dat epilepsie een van de vijf meest voorkomende neurologische aandoeningen ter wereld is. De Wereldgezondheidsorganisatie schat dat minstens 50 miljoen mensen met epilepsie leven. Deze aandoening wordt gekenmerkt door ongecontroleerde aanvallen die zich zonder duidelijke reden kunnen herhalen.
Epilepsie is een neurologische aandoening die het centrale zenuwstelsel aantast. Met andere woorden, het is een stoornis in het elektrische systeem van de hersenen.
Een aanval is als een elektrische storm in de hersenen. Het aangetaste deel van de hersenen kan tijdens deze abnormale elektrische storm zijn normale taken niet uitvoeren. Mensen ervaren plotselinge veranderingen in beweging, gevoel, bewustzijn of gedrag. Het uiterlijke effect kan zo dramatisch zijn als een wild ronddraaiende beweging of zo mild als een kort verlies van bewustzijn.
Maar wist je dat er yoga bestaat voor de behandeling van epilepsiesymptomen? Lees verder voor meer informatie!
De oorzaken en behandeling van epilepsie
Hoewel het een veel voorkomende aandoening is en er veel onderzoek naar wordt gedaan, is er nog heel weinig bekend over epilepsie. De oorzaken van epilepsie worden nog steeds niet volledig begrepen.
In de meeste gevallen wordt de oorzaak van de aandoening echter onbekend. Uit onderzoek blijkt dat naar schatting 70% van de mensen met epilepsie een normaal leven kunnen leiden met behulp van medicijnen. De rest lijdt echter en kan geen bevredigend leven leiden. Bovendien kleven er veel sociale stigma's aan de ziekte. Dit betekent dat mensen met epilepsie in een sociaal isolement terecht kunnen komen. Medische professionals en onderzoeken bevelen lichaamsbeweging aan als aanvullende behandeling voor epilepsie, omdat ze erkennen dat lichaamsbeweging de conditie, energie en stemming verbetert en stress verlicht.
Een aanvullende behandeling die de algehele gezondheid en het welzijn verbetert, kan dus bij sommige mensen aanvallen en de impact van epilepsie helpen verminderen. Het kan mensen ook helpen zich meer baas over hun gezondheid te voelen.
Kan Yoga helpen bij epilepsie?
Yoga voor epilepsie is misschien niet algemeen bekend. Het is bewezen dat de beoefening van yoga blijvende gezondheidsvoordelen biedt. Yoga bestaat niet alleen uit een aantal fysieke bewegingen; asana's (yogahoudingen) en yoga-ademhalingsoefeningen hebben een positieve invloed op het functioneren van je zenuwstelsel. Gecontroleerde ademhaling, meditatie en rustige yogahoudingen helpen stress te verminderen [2], waarvan bekend is dat ze epilepsieaanvallen veroorzaken. Yoga voor epilepsie kan worden gebruikt als een aanvullende behandeling als het met kennis van zaken en veilig wordt toegepast.
Volgens onderzoeken kan een uitgebalanceerde beoefening van Hatha Yoga of Yin Yoga het zenuwstelsel kalmeren, wat de kans op een aanval kan verkleinen en zelfs kan helpen om de aanval te stoppen voordat deze volledig wordt. [3]
Het is interessant dat als yogahoudingen, ademhalingsoefeningen en meditatie regelmatig en lang genoeg worden beoefend, dit kan leiden tot een aantal permanente veranderingen in de hersenen. [4] Yoga voor epilepsie wordt dan een haalbare optie als aanvullende gewoonte voor de behandeling van epilepsie in combinatie met medicatie.
Er is een kans dat na langdurige specifieke beoefening van yoga voor epilepsie, positieve veranderingen in het lichaam en de hersenen kunnen optreden. Deze veranderingen kunnen aanvallen helpen voorkomen en de duur van aanvalsvrije periodes verlengen. Yoga voor epilepsie kun dus gezien worden als een aanvullende behandeling voor mensen met epilepsie.
Hoe kan een yogaleraar een student met epilepsie helpen?
Aanvallen kunnen op elk moment en zonder aanwijsbare reden optreden. Daarom moet je als yogadocent op de hoogte zijn als een student aan epilepsie lijdt. De meeste mensen zullen dit soort informatie met je delen, maar om het zekere voor het onzekere te nemen, kun je overwegen om alle nieuwe studenten een basis toelatingsformulier in te laten vullen. In dit formulier vraag je naar eventuele blessures, aandoeningen en andere problemen die hun yogabeoefening zouden kunnen beïnvloeden. Het is ook aan te raden om duidelijk te vermelden dat studenten volledig aansprakelijk zijn voor hun eigen gezondheid en welzijn. Als docent kun je dan ook specifieke yoga voor epilepsie voorstellen.
1. Eerstehulpmaatregelen kennen
Als een leerling je vertelt over zijn epilepsie, zorg er dan voor dat je precies weet hoe de ziekte zich bij de leerling manifesteert. Informeer jezelf ook duidelijk over wat je moet doen als je leerling een aanval krijgt tijdens de les.
2. Vraag naar mogelijke triggers van aanvallen en probeer ze te vermijden
Aanleidingen voor aanvallen variëren sterk. Ze kunnen verband houden met de stress van een veranderende omgeving, zintuiglijke stimulatie zoals fel licht, een laag bloedsuikergehalte vlak voor de lunch, te weinig slaap de nacht ervoor of de menstruatiecyclus. Er zijn geen aanwijzingen dat bepaalde houdingen of cardiovasculaire oefeningen aanvallen uitlokken. De meeste epilepsiepatiënten zijn zich bewust van bepaalde triggers die aanvallen veroorzaken. Vraag je student dus of er een kans is dat er bepaalde triggers optreden tijdens de les, wat deze triggers kunnen zijn en hoe je kunt helpen om ze te vermijden.
3. Behandel ze niet met fluwelen handschoenen
Het is niet nodig om je leerlingen die aan epilepsie lijden heel voorzichtig te behandelen en hen niet toe te staan actief aan de les deel te nemen.
Het is belangrijk om te onthouden dat het zeer onwaarschijnlijk is dat bepaalde oefeningen en lichamelijke inspanning een aanval veroorzaken.
Een van de onderzoeken in Noorwegen onder vrouwen met ongecontroleerde epilepsie toonde zelfs aan dat regelmatige sessies aerobe lichaamsbeweging (bijvoorbeeld hardlopen, wandelen, zwemmen, fietsen) gedurende 60 minuten, twee keer per week, 15 weken lang resulteerden in een aanzienlijke vermindering van het aantal aanvallen dat ze hadden. [1]
De trainingscomponent van yoga is daarom erg nuttig en is slechts zeer zelden een aanleiding voor aanvallen. Zorg ervoor de zekerheid dat de student zich niet te veel inspant en zich houdt aan de richtlijnen voor yoga bij epilepsie. Over het algemeen kunnen studenten met epilepsie alle ademhalingsoefeningen, zonnegroeten en de meeste yogahoudingen doen.
4. Vermijd situaties waarin je leerling uit een houding kan vallen
Het grootste risico voor yogastudenten met epilepsie is uit een houding vallen tijdens een onverwachte aanval.
Daarom moet je als docent specifieke yoga voor epilepsie voorstellen. Dit betekent dat je variaties moet geven van houdingen die blessures kunnen veroorzaken als de leerling eruit vallen. Je moet ook bij de leerling blijven gedurende de hele pose. Houdingen die zo'n risico vormen zijn bijvoorbeeld de Kop- en de Schouderstand.
5. Moedig ze aan en motiveer ze
Met al deze voorzorgmaatregelen in gedachten, als een leerling gemotiveerd raakt om uitdagende asana's zoals inversies en handbalansen te beoefenen en een relatief vroege herkenning heeft van dreigende aanvallen, overweeg dan om hem of haar aan te moedigen het te proberen met jou in de buurt. Waarschuw hen ook om zich bewust te blijven van wat ze doen, hoe ze zich voelen en om onmiddellijk te stoppen als ze voelen dat er iets niet goed is (net zoals ze zouden doen in elke andere situatie). Het beste is om het bij yoga voor epilepsie te houden.
8 Kalmerende en verjongende yoga oefeningen en houdingen voor epilepsie
De volgende 8 oefeningen en yogahoudingen zkunnen helpen het zenuwstelsel te kalmeren en zijn daarom nuttig bij het aanpakken van de nasleep van een aanval. Zoals gezegd, kunnen sommige epilepsiepatiënten bij regelmatige beoefening zelfs een vermindering van het aantal aanvallen ervaren.
1. Anulom Vilom | Afwisselende Ademhaling
In het begin raden we aan deze ademhalingsoefening te oefenen zonder de adem in te houden. Dus 4 tellen inademen door het linkerneusgat en meteen 8 tellen uitademen door het rechterneusgat. Om een ronde te voltooien, adem je weer 4 tellen in door het rechterneusgat en 8 tellen uit door het linkerneusgat. Zodra dit comfortabel aanvoelt, kun je een retentie van 8 tellen toevoegen na de inademing (en voor de uitademing).
2. Shashankasana (Balasana) | Kindhouding
Terwijl je je voorhoofd op de mat laat rusten en je ademhaling rustig en comfortabel wordt, komt je zenuwstelsel in een rust- en regeneratietoestand. De zachte druk van je voorhoofd tegen de grond is erg kalmerend en rustgevend. Zorg ervoor dat je voorhoofd op de mat of een bolster rust en dat ook je billen op je hielen of op een kussen steunen.
3. Salamba Sarvangasana | Ondersteunde Schouderstand (tegen de muur)
De licht verhoogde bloedstroom naar je hoofd en de druk in je keelgebied triggert een fysieke reflex die baroreflex wordt genoemd. Dit is een van de vele triggers in ons lichaam die ervoor zorgen dat we in de kalme, ontspannen staat van het parasympathische zenuwstelsel komen. Hierdoor is de Schouderstand eigenlijk een heel ontspannende houding. Om deze houding toegankelijker en veiliger te maken voor studenten met epilepsie, raden we aan om hem te leren met de voeten tegen de muur.
De zittende vooroverbuiging is een uitstekende houding om het hele achterlichaam te strekken en spanning in je onderrug en heupen los te laten. Zorg ervoor dat je hoog op je zitbotten zit voordat je de houding aanneemt. Ga de houding in met een rechte rug en wanneer je de maximale buiging bereikt, laat je je bovenrug ronden en je voorhoofd op je knieën rusten (of op een steun). Als je hamstrings strak zijn, buig dan je knieën en laat ze op een gevouwen deken rusten voordat je deze houding aanneemt. Als je eenmaal in de houding zit, probeer dan volledig te ontspannen terwijl je in je onderbuik en onderrug ademt.
5. Supta Eka Pada Kapotasana | Slapende Duifhouding
De Slapende Duifhouding verlengt en laat spanning los diep in je billen (de bilspieren en piriformis) enheupflexoren (quadriceps femoris en psoas) terwijl je ruimte geeft om in je lichaam te ademen en in te checken hoe je je voelt. De psoas wordt beschouwd als een opslagplaats voor stress en angst en het zachtjes rekken ervan kan studenten met epilepsie helpen om lang opgeslagen emoties en stress los te laten.
6. Zeehondhouding (Yin Yoga)
De Zeehondhouding is een aangepaste versie van de verlengde Cobra Pose. Door kussens onder de buik te gebruiken, wordt het een Yin Yoga houding die 3 tot 5 minuten kan worden aangehouden. Het is een uitstekende houding om de sacraal-lumbale boog te masseren en het stimuleert de hele wervelkolom en buikorganen.
7. Hurkhouding | Malasana
De Hurkhouding, oftewel Yogic Squat, is een houding waarin je een balans moet vinden tussen activering en ontspanning. Terwijl je je hielen in de grond drukt, je ellebogen naar buiten duwt en met je hoofd omhoog reikt, laat je je achilleshielen ontspannen. Hierdoor kunnen je binnenste dijen en kuiten verlengen. Zorg ervoor dat je hielen rusten en ondersteun ze zo nodig met een gevouwen mat of blok.
8. Vrkshasana | Boomhouding
De Boomhouding is een enorm aardende en kalmerende houding, waarin je een gerichte focus en een heldere geest kunt ontwikkelen. Kies een punt iets boven ooghoogte en op ongeveer 2 meter afstand. Kijk naar het punt met een rustige blik en als je moeite hebt om je evenwicht te bewaren, richt dan je adem op het focuspunt. Houd de houding minstens 1 minuut aan elke kant aan.
Een levensecht voorbeeld van yoga en epilepsie
In mijn vroege jeugd kreeg ik de diagnose epilepsie. Een epileptische aanval wordt en werd vaak veroorzaakt door spanning of stressvolle momenten. Ik neem elke dag medicatie. Ik heb een vorm van epilepsie die zich uit in zogenaamde tonisch-clonische aanvallen. [5] Tijdens zo'n aanval val ik meestal flauw, mijn hele lichaam maakt schokkende bewegingen en ik verlies vaak urine. De aanvallen gebeuren als ik in rust ben, niet als ik sport, dans of andere actieve dingen doe.
Ik leef een heel actief leven en werk in de sport- en fitnessindustrie. Ik leef eigenlijk een normaal leven zonder veel aanpassingen. Maar zelfs met medicatie heb ik regelmatig epileptische aanvallen.
Sinds ik yoga beoefen, heb ik veel meer controle over spannende momenten en stress in mijn leven. Sinds ik gecertificeerd yogadocent ben, kan ik veel momenten van activiteit in mijn hersenen tot rust brengen en epileptische aanvallen voorkomen.
Ik voel dat mijn hersenen activiteit creëren als ik moe ben, als ik stress ervaar of als ik emotioneel ben. Zodra ik dit ervaar, begin ik vaak meteen met de ademhalingsoefening Anulom Vilom. Deze ademhalingsoefening is mijn nummer 1 om te volgen om mijn zenuwstelsel te kalmeren en ik volg het op met Shavasana (Lijkhouding).
Elke dag beoefen ik bijna alle asana's die ik wil doen, zonder enig probleem. Hoofdstand en andere inversies, deze asana's zijn geen enkel probleem voor mij. Balans is de sleutel. Als ik moe of overprikkeld ben, zorg ik voor mezelf door een powernap te doen. Gezond, voedzaam eten is ook heel belangrijk voor mij. Maar ik denk dat dit voor iedereen geldt. Ik zorg er ook voor dat ik genoeg tijd neem om mijn eigen batterij op te laden.
Tegenwoordig moedigt mijn vriend me aan om mijn ademhalings- en meditatieoefeningen te doen als ik gestrest of overprikkeld ben. Hij heeft het enorme verschil in mijn leven gezien dat yoga heeft teweeggebracht. Door mijn persoonlijke ervaring kan ik volmondig zeggen: "Ja, yoga kan zeker helpen bij epilepsie!" - door Yvon Tilmans.
Bronnen
[1] Lichaamsbeweging en epilepsie op epilepsysociety.org.uk
[3]Niet-farmacologische behandeling van epilepsie
[4] Verschillen in hersenstructuur en -functie tussen beoefenaars en controlepersonen van Yoga
